Pojam BOG
Biblijski pojam za reč Bog se sasvim razlikuje od onog pojma kako je uobičajno ljudi zamišjalju.
Reč nije ograničena na jednu jedinu stvar.Reč je višestruka i ima više značenja.
2.Mojsijeva 20:1-3
1 Onda Bog izgovori sve ove riječi:
2 "Ja sam Jahve, Bog tvoj, koji sam te izveo iz zemlje egipatske, iz kuće ropstva.
3 Nemoj imati drugih bogova uz mene.
1 וַיְדַבֵּ֣ר אֱלֹהִ֔ים אֵ֛ת כָּל־הַדְּבָרִ֥ים הָאֵ֖לֶּה לֵאמֹֽר׃
2* אָֽנֹכִ֖י֙ יְהוָ֣ה אֱלֹהֶ֑֔יךָ אֲשֶׁ֧ר הֹוצֵאתִ֛יךָ מֵאֶ֥רֶץ מִצְרַ֖יִם מִבֵּ֣֥ית עֲבָדִֽ֑ים׃
3 לֹֽ֣א יִהְיֶֽה־לְךָ֛֩ אֱלֹהִ֥֨ים אֲחֵרִ֖֜ים עַל־פָּנָֽ֗יַ ׃
1 Vajdaber elohim, et kol-hadevarim ha eleh lemor.
2 Anohi Jehovah eloheiha, ašer hovsetiha me erec misrajim mibeit avadim.
3 Lo jihjeh-leha elohim aherim al-panana.
Jer Jahve, Bog vaš, Bog je nad bogovima, Gospodar nad gospodarima, Bog velik, jak i strašan, koji nije pristran i ne da se podmititi;
יז כִּי יְהוָה אֱלֹהֵיכֶם הוּא אֱלֹהֵי הָאֱלֹהִים וַאֲדֹנֵי הָאֲדֹנִים הָאֵל הַגָּדֹל הַגִּבֹּר וְהַנּוֹרָא אֲשֶׁר לֹא-יִשָּׂא פָנִים וְלֹא יִקַּח שֹׁחַד
Ki Jehovah eloheihem, hu elohei ha elohim, va adonei ha adonim, ha el hagadol hagibor vehanovra ašer lo-jisa fanim velo jikah šohad.
--------------
25 Velik je Jahve, hvale predostojan, strašniji od svih bogova.
25כִּי֩ גָדֹ֨ול יְהוָ֤ה וּמְהֻלָּל֙ מְאֹ֔ד וְנֹורָ֥א ה֖וּא עַל־כָּל־אֱלֹהִֽים׃
Ki gadovl Jehovah umehulal meod venovra hu al-kol-elohim.
26 Ništavni su svi bozi naroda. Jahve stvori nebesa. (Jeruzalemska Biblija)
26 Jer su svi bogovi u naroda idoli, a Gospod je stvorio nebesa, (Ivan Šarić)
26כִּ֠י כָּל־אֱלֹהֵ֤י הָעַמִּים֙ אֱלִילִ֔ים וַיהוָ֖ה שָׁמַ֥יִם עָשָֽׂה׃
Ki kol-elohei ha amim elilim vašem šamajim asah.
26. For all the gods of the peoples are idols, but the Lord made the heavens.
--------------
Psalam 96:4,5 govore isto
--------------
Psalam. Asafov. Bog ustaje u skupštini "bogova", usred "bogova" sud održava.
1מִזְמֹ֗ור לְאָ֫סָ֥ף אֱֽלֹהִ֗ים נִצָּ֥ב בַּעֲדַת־אֵ֑ל בְּקֶ֖רֶב אֱלֹהִ֣ים יִשְׁפֹּֽט׃
Mizmovr le asaf elohim nisav ba adat-el bekerev elohim jišpot
1. A song of Asaph. God stands in the congregation of God; in the midst of the judges He will judge.
---------------
Rekoh doduše: "Vi ste bogovi i svi ste sinovi Višnjega!
6אֲֽנִי־אָ֭מַרְתִּי אֱלֹהִ֣ים אַתֶּ֑ם וּבְנֵ֖י עֶלְיֹ֣ון כֻּלְּכֶֽם׃
Ani-amarti elohim atem uvenei eljovn kulehem
6. I said, "You are angelic creatures, and all of you are angels of the Most High."
---------------
I reče kralj Danielu: "Zaista, vaš je bog Bog nad bogovima i gospodar nad kraljevima, Otkrivatelj tajna, kad si mogao otkriti ovu tajnu.
מז. עָנֵה מַלְכָּא לְדָנִיֵּאל וְאָמַר מִן קְשֹׁט דִּי אֱלָהֲכוֹן הוּא אֱלָהּ אֱלָהִין וּמָרֵא מַלְכִין וְגָלֵה רָזִין דִּי יְכֵלְתָּ לְמִגְלֵא רָזָא דְנָה:
---------------
Kralj će raditi što god mu se prohtije, uznoseći i uzdižući sebe iznad svih bogova: protiv Boga nad bogovima govorit će hule i uspijevat će dok se gnjev ne navrši - jer ono što je određeno, to će se ispuniti.
----------------
-------------------------
1.Korinćanima 8:5-6a
---------------------------------
Pokloniti se- Obožavanje
1.Ljetopisa 29:20 Tada David reče svemu zboru: "Blagoslovite sada Jahvu, svoga Boga!" I sav je zbor blagoslovio Jahvu, Boga svojih otaca, i, pavši ničice, poklonio se Jahvi i kralju.
Daniel 2:46 Nato kralj Nabukodonozor pade ničice i pokloni se pred Danielom. Naredi da mu prinesu dar i kad.
Otkrivenje 3:9 Evo, dovest ću neke iz sinagoge Sotonine - koji sebe zovu Židovi, a nisu, nego lažu - evo, prisilit ću ih da dođu da ti se do nogu poklone te upoznaju da te ja ljubim.
Rešenje zagonetke je da "obožavanje" u Svetom Pismu nije ponuđeno samo Bogu, već i ljudima koji imaju dotojanstvene pozicije. Grčki glagol proskuneo se upotrebljava i za onačavanje obožavanja Boga i ispoljavanje naklonosti prema ljudskim bićima.
Tako se, na primer, kralj Izraela obožava u vezi sa Bogom (1 Hron. 29:20, KJV; reč je proskuneo u LXX). Daniel je obožavan (Dan.2:46). Sveci su obožavani (Otkr. 3:9, KJV) Isus je obožavan kao Mesija, ali se samo jedna osoba, Otac, zaslužuje obožavanje kao Bog. Veoma je važno da se još jedna grčka reč, latreuo, koja ima samo religijsku upotrebum primenjuje u svih od 21 svojih pojavljivanja isključivo na Oca u Novom Zavetu. Čitaoci ponekih prevoda dobijaju lažan utisak da je isus Bog zato što je "obožavan". Isti argument bi potvrdio da su David i sveci takođe Bog! Upravo savremena upotreba reči "obožavati" navodi čitaoce da je Isus Obožavan kao Bog. Bog i njegovi ljudski službenici su često blisko povezani :
"I narod se poboja Gospoda, i verova Gospodu i Mojsiju sluzi
Njegovom." (2.Mojsijeva 14:31).
"Sav se narod poboja vrlo Gospoda i Samuila." (1.Samuilova 12:18).
"I zajednica blagoslovi Gospoda Boga njihovih Očeva, i obožavahu Gospoda i kralja" (1.Dnevnika. 29:20).
"Jezekilj i prinčevi blagosloviše Gospoda i Njegov narod Izrael" (2.Dnevnika. 31:8).
Savremeni prevodi su pomogli razjašnjavanje pitanja oko"obožavanja Isusa". u Matej 8:2, na primer, čitamo o gubavcu koji je došao i "klanjaše mu se".
---------------------------------
EL - אל
Zlatno Tele- Izlazak 32:1 A narod, videći gdje Mojsije dugo ne silazi s brda, okupi se oko Arona pa mu rekne: "Ustaj! Napravi nam boga, pa neka on pred nama ide! Ne znamo što se dogodi s tim čovjekom Mojsijem koji nas izvede iz zemlje egipatske.
Anđeli - Psalm 8:5
Sudije-upravnici 2.Mojsijeva 21:6; 22:7,8,27
----------------------------
božanstvo
Izlazak 7:1 Mojsiju je Jahve odgovorio: "Vidi! Faraonu ću te nametnuti kao božanstvo; tvoj brat Aron bit će tvoj prorok. JB
vaijomer Jehovah el-mošeh, reEh netatiha elohim lefaroh, veaharon ahiha jihjeh nevieha
Zaharija 12:8 U onaj dan Jahve će zakriliti Jeruzalemce: najsustaliji među njima bit će u onaj dan kao David, a dom Davidov bit će kao božanstvo, kao Anđeo Jahvin pred njima. JB
Baijovm hahu jagen Jehovah bead jovšev jerušalim, vehajah hanihšal bahem baijovm hahu kedavid, uveit david kelohim, kemalah Jehovah lifneihem.
Tomislav Dretar
Stvaranje 20:13 Otkad me božanstvo naputilo lutati daleko od kuće mojeg oca, ja sam rekao Sari: Učini mi ljubav govoreći posvuda gdje budemo išli: To je moj brat.`
Stvaranje 35:7 On podiže jedan žrtvenik i nazva to mjesto ` El Bethel ` jer ondje mu se božanstvo bijaše pokazalo kad je bježao pred svojim bratom.
Daniel 11:38 On će štovati u svom mjestu božanstvo tvrđava; on će štovati jedno božanstvo koje ne bijahu poznavali njegovi očevi, zlatom i srebrom, dragim kamenjem i nakitima.
Daniel 11:39 On će nastupati protiv utvrda s jednim stranim božanstvom; oni koji ga budu priznavali, njih će on ispuniti slavom. On će ih postaviti da gospoduju nad mnoštvom i dodijelit će im zemlje u naknadu.
Apostolska djela 17:29 Tada, budući da smo loza Božja, mi ne trebamo misliti da božanstvo liči zlatu, srebru, ili mramoru, umjetničkom kipu ili umišljaju ljudskom.
Tomislav Dretar
-------------------------------------
Boginja-Božica
1. Kraljevima 11:33 To je zato što me ostavio i poklonio se Aštarti, boginji Sidonaca, Kemošu, bogu moapskom, i Milkomu, bogu Amonaca, i ne hodi više mojim putovima; ne čini što je pravo u mojim očima, niti izvršava moje zakone i naredbe kao što je činio njegov otac David.
יַעַן אֲשֶׁר עֲזָבוּנִי, וַיִּשְׁתַּחֲווּ לְעַשְׁתֹּרֶת אֱלֹהֵי צִדֹנִין, לִכְמוֹשׁ אֱלֹהֵי מוֹאָב, וּלְמִלְכֹּם אֱלֹהֵי בְנֵי־עַמּוֹן; וְלֹא־הָלְכוּ בִדְרָכַי, לַעֲשׂוֹת הַיָּשָׁר בְּעֵינַי וְחֻקֹּתַי וּמִשְׁפָּטַי כְּדָוִד אָבִיו׃
JaAn ašer azavuni vaijištahavu leaštoret elohei sidonin lihmovš elohei movav, ulemilkom elohei venei-amovn velo-halehu vidrahai laAsovt haijašar beEinai vehukotai umišpatai kedavid aviv.
Djela apostolska 19:37 Doveli ste ove ljude, a nisu ni svetokradice ni hulitelji naše božice.
Acts 19:37 ἠγάγετε γὰρ τοὺς ἄνδρας τούτους οὔτε ἱεροσύλους οὔτε βλασφημοῦντας τὴν θεὸν ἡμῶν.
מַעֲשֵׂי הַשְּׁלִיחִים פֶּרֶק יט
כִּי הַבֵאתֶם אֶת־הָאֲנָשִׁים הָאֵלֶּה אֲשֶׁר לֹא גֹּזְלֵי־קֳדָשִׁים הֵם אַף־לֹא מְגַדְּפֵי מַלְכַּתְכֶם
----------------
2*
-אשר הוצאתיך מארץ מצרים
כדאי היא ההוצאה נג שתהיו משועבדים לי (מכילתא), ד"א לפי שנגלה בים כגבור מלחמה ונגלה כאן כזקן מלא רחמים שנא' (שמות כד) ותחת רגליו כמעשה לבנת הספיר זו היתה לפניו בשעת השעבוד וכעצם השמים משנגאלו הואיל ואני משתנה במראות אל תאמרו שתי רשויות הן אנכי הוא אשר הוצאתיך ממצרים ועל הים, ד"א לפי שהיו שומעין קולות הרבה שנאמר את הקולות קולות באין מד' רוחות ומן השמים ומן הארץ אל תאמרו רשויות הרבה הן ולמה אמר ל' יחיד אלהיך ליתן פתחון פה למשה ללמד סניגוריא במעשה העגל וזהו שאמר (שמות לב) למה ה' יחרה אפך בעמך לא להם צוית לא יהיה לכם אלהים אחרים אלא לי לבדי
-לא יהיה לך
למה נאמר לפי שנאמר לא תעשה לך אין לי אלא שלא יעשה העשוי כבר מנין שלא יקיים ת"ל לא יהיה לך (מכילתא)
אלהים אחרים -
שאינן אלהות אלא אחרים עשאום אלהים עליהם (מכילתא) ולא יתכן לפרש אלהים אחרים זולתי שגנאי הוא כלפי מעלה לקרותם אלהות אצלו, דבר אחר אלהים אחרים שהם אחרים לעובדיהם צועקים אליהם ואינן עונין אותם ודומה כאלו הוא אחר שאינו מכירו מעולם על פני - כל זמן שאני קיים שלא תאמר לא נצטוו על ע"א אלא אותו הדור (מכילתא)
-אנכי ה' אלהיך
אנכי ה' אלהיך - הדבור הזה מצות עשה, אמר אנכי ה', יורה ויצוה אותם שידעו ויאמינו כי יש ה', והוא אלהים להם, כלומר הווה, קדמון, מאתו היה הכל בחפץ ויכולת, והוא אלהים להם, שחייבים לעבוד אותו. ואמר אשר הוצאתיך מארץ מצרים, כי הוצאתם משם תורה על המציאות ועל החפץ, כי בידיעה ובהשגחה ממנו יצאנו משם, וגם תורה על החדוש, כי עם קדמות העולם לא ישתנה דבר מטבעו, ותורה על היכולת, והיכולת תורה על הייחוד, כמו שאמר (לעיל ט יד) בעבור תדע כי אין כמוני בכל הארץ. וזה טעם אשר הוצאתיך, כי הם היודעים ועדים בכל אלה: וטעם מבית עבדים. שהיו עומדים במצרים בבית עבדים, שבויים לפרעה, ואמר להם זה שהם חייבין שיהיה השם הגדול והנכבד והנורא הזה להם לאלהים, שיעבדוהו, כי הוא פדה אותם מעבדות מצרים, כטעם עבדי הם אשר הוצאתי אותם מארץ מצרים (ויקרא כה נה). וכבר רמזתי עוד למעלה (יט כ) טעם שני השמות הקדושים על דרך האמת:
וזו המצוה תקרא בדברי רבותינו (ברכות יג:) קבלת מלכות שמים, כי המלות האלה אשר הזכרתי הם במלך כנגד העם. וכך אמרו במכילתא (בפסוק הבא) לא יהיה לך אלהים אחרים על פני למה נאמר, לפי שהוא אומר אנכי ה' אלהיך, משל למלך שנכנס למדינה, אמרו לו עבדיו גזור עלינו גזירות, אמר להם לאו, כשתקבלו מלכותי אגזור עליכם גזירות, שאם מלכותי אינכם מקבלים גזירותי האיך אתם מקיימין. כך אמר המקום לישראל אנכי ה' אלהיך לא יהיה לך, אני הוא שקבלתם מלכותי עליכם במצרים, אמרו לו הן, כשקבלתם מלכותי קבלו גזרותי, כלומר אחר שאתם מקבלים עליכם ומודים שאני ה' ואני אלהיכם מארץ מצרים קבלו כל מצותי:
ונאמרו כל הדברות כלן בלשון יחיד, ה' אלהיך אשר הוצאתיך, ולא כאשר התחיל להם אתם ראיתם וגו', אם שמע תשמעו (לעיל יט ד ה), להזהיר כי כל יחיד מהם יענש על המצות, כי עם כל אחד ידבר, ולכל אחד יצוה שלא יחשבו כי אחר הרוב ילך והיחיד ינצל עמהם. ויבאר להם משה זאת הכוונה בסוף התורה בפרשת אתם נצבים (דברים כט יז)