str. 1
LXX - Septuaginta
Septuaginta (LXX) oznacava grc. prijevod heb. Biblije, nacinjen za potrebe Zidova koji su zivjeli u dijaspori gdje se govorio grc.Nacinjen je po svoj prilici u 3. stol. pre Krista. u Aleksandriji. Predaja veli da su ga nacinila po 6-ca predstavnika svakog zidovskoga plemena (6x12=72). Poslije je znamenka preinacena u 70 (vidi, Izlazak 24:1,9) ili kako bi se znamenka LXX vezala uz autoritet 70 clanova zidovskoga Sinedrija.
----
Najznačajniji antički prijevod Starog zavjeta bio je grčki prijevod, tzv. Septuaginta(“sedamdeset” – oznaka LXX), koja je nastajala postupno negdje od III v.p.n.e. pa dopočetka II v.n.e. Ona je prevedena za potrebe Jevreja u Egiptu, koji su zaboravili jezik svojihpredaka i služili se grčkim, tada raširenim po cijelom helenističkom svijetu. Prema legendi,Septuaginta je nastala kao prijevod Petoknjižja u vrijeme Ptolomeja Filadelfijskog (285-246pre nove ere) radom sedamdesetdvojice prevoditelja. Vjerojatno je tada zapravo samo započet rad(i to na Petoknjižju), dok su se ostale knjige, uključujući i apokrife, prevodile tokom narednihvijekova.
-----
Činjenica je da su ovaj prijevod prigrlili rani kršćani, kojima je grčki bio bliži od izvornoghebrejskog. Mnogi starozavjetni citati u Novom zavjetu preuzeti su upravo iz Septuaginte,iako se počesto znaju razlikovati od originala (posebno u brojkama). I danas je živa diskusijao tačnosti Septuaginte, kao i o njegovom odnosu spram hebrejskog (masoretskog) teksta.Sigurno je da LXX počesto daje pogrešna tumačenja, nekad iz teoloških razloga, nekad iz jezičkih, budući da je prilično teško prevesti hebrejske izraze na grčki jezik. No sigurno je dase odreñene razlike izmeñu LXX i masoretskog teksta javljaju i zbog različitosti predaje(posebno kod brojeva, na primjer 2.Mojs. 1:4; vidi Djela 7,), te ponekad savremeni tumači dajuprednost nekim tekstovima Septuaginte. Ona tako ñe zna biti od značajne pomoći urazumijevanju nekih starohebrejskih izraza koji su davno iščezli iz upotrebe.
Osim Septuaginte, postojali su i drugi grčki prijevodi Starog zavjeta, koje su načinili Aquila,Symachus i Teodocion. Zajedno sa svojim korekcijama Septuaginte i hebrejskim tekstom,sakupio ih je ranohrišćanski teolog Origen u tzv. Hexapli (šest stupaca, za svaku verziju po jedan).
------
Jevreji
Grčki prevod jevrejskih svetih spisa poznat kao (Septuaginta), sačinjen za potrebe jevrejske zajednice u Aleksandriji u. 3. veku pre n.e., sadržao je dodatne spise, jedan broj apokrifnih spisa, koje su rabini iz Javnea na kraju isključili iz svog kanona, a koje je prvobitna hrišćanska crkva, koja je koristila grčki jezik, uključila kao deo Starog zaveta. Prema jevrejskom predanju, proroštva su prestala oko 400. godine pre n.e., tako da posle tog vremena više ne može biti novih spisa.